พิธีทอดผ้าป่า ถือเป็นงานบุญหรือพิธีทางศาสนาที่มีมาตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบัน โดยหลาย ๆ คนอาจจะเกิดข้อสงสัยว่าทอดผ้าป่าแตกต่างจากกฐินหรือไม่? เพราะทั้งสองพิธีล้วนเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน และยังคงดำรงอยู่จนถึงปัจจุบัน ซึ่งปฏิเสธไม่ได้เลยว่าการประกอบพิธีต่าง ๆ นั้นมีความสำคัญต่อคนไทยอย่างมาก และไม่ใช่เพียงพิธีทอดผ้าป่าหรือทอดกฐินเท่านั้น แต่ยังมีพิธีกรรมอื่น ๆ ที่จัดทำขึ้นเพื่อเสริมสิริมงคลและมีผลกับทั้งด้านความเชื่อและศาสนา เช่น พิธีบวงสรวงประจำปี และพิธีบวงสรวงอื่น ๆ ที่ได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องในปัจจุบัน
พิธีทอดผ้าป่า คืออะไร
พิธีทอดผ้าป่า คือ พิธีทางศาสนาหรือการทำบุญโดยการถวายผ้าไตรจีวร รวมถึงเครื่องบริขารอื่น ๆ แด่พระสงฆ์ โดยคำว่า ‘ผ้าป่า’ เป็นการถวายผ้าแก่พระสงฆ์แต่ไม่สะดวกที่จะถวายเป็นการส่วนตัว จึงได้นำผ้ามาทิ้งไว้ตามป่า ตามทาง เพื่อให้พระสงฆ์เก็บไปใช้ ซึ่งมีประวัติความเป็นมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล และกลายมาเป็นประเพณีหรือธรรมเนียมกาารทอดผ้าป่ามาจนถึงปัจจุบัน
พิธีทอดกฐิน คืออะไร
พิธีทอดกฐิน คือ พิธีทางศาสนาหรือการทำบุญโดยการถวายผ้าไตรจีวรแด่พระสงฆ์ โดยแต่ละวัดจะสามารถทำพิธีดังกล่าวเพื่อรับการผ้าถวายผ้าไตรจีวรได้เพียงปีละ 1 ครั้งเท่านั้น ซึ่งจะเป็นการถวายผ้าไตรจีวรให้พระสงฆ์ที่จำพรรษาครบถ้วนไตรมาส หรือครบ 3 เดือนในช่วงฤดูฝนของวัดนั้น ๆ เรียกได้ว่าเป็นพิธีทางศาสนาที่มีพิธีรีตองและเป็นทางการ เนื่องจากมีทั้งการแห่ผ้ากฐิน การสมโภช รวมถึงการถวายผ้ากฐินด้วยเช่นกัน
พิธีทอดผ้าป่า vs ทอดกฐิน แตกต่างกันอย่างไร
เมื่อได้ทำความรู้จักกับทั้งพิธีทอดผ้าป่าและทอดกฐินแล้ว จะเห็นได้ว่าทั้งสองพิธีมีความแตกต่างกันในหลาย ๆ ด้าน ซึ่งในบทความนี้ เราจะพามาดูความแตกต่างที่เห็นได้ชัดของการจัดพิธีทางศาสนาดังกล่าว โดยจะสามารถแยกเป็น 3 หัวข้อหลัก ๆ ได้แก่
ช่วงเวลาและจำนวนครั้ง
ช่วงเวลาและจำนวนครั้งในการประกอบพิธี ทั้งพิธีทอดผ้าป่าและพิธีทอดกฐินมีความแตกต่างกัน โดยที่การประกอบพิธีทอดผ้าป่าจะสามารถทำได้ตลอดทั้งปี และภายในหนึ่งวัดสามารถรับได้หลายครั้งหรือสามารถประกอบพิธีทอดผ้าป่าได้หลายครั้งต่อปี ส่วนพิธีทอดกฐินนั้นมีกำหนดการในการประกอบพิธีหลังจากออกพรรษา 1 เดือน และภายในหนึ่งวัดสามารถรับได้ปีละ 1 ครั้งเท่านั้น
ผู้รับและผู้ถวาย
พิธีทอดผ้าป่า เป็นพิธีทางศาสนาที่สามารถถวายโดยบุคคลหรือคณะบุคคลทั่วไปได้ตามศรัทธา และเป็นถวายแก่สงฆ์โดยรวม ไม่เจาะจงสงฆ์ ส่วนพิธีทอดกฐิน ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นการถวายโดยคณะศรัทธาที่มีกำลังทรัพย์และต้องการทำบุญทอดกฐิน และถวายแก่พระสงฆ์ที่จำพรรษาครบไตรมาสในวัด
การประกอบพิธี
การประกอบพิธีของพิธีทอดผ้าป่าจะมีความเรียบง่าย ไม่จำเป็นต้องจัดพิธีรีตองหรือพิธีการที่มากเท่ากับพิธีทอดกฐิน เนื่องจากการประกอบพิธีทอดกฐินมีการแห่ผ้ากฐิน และมีการสมโภช การถวายอย่างเป็นทางการ
พิธีทางศานาส่งผลต่อคนไทยอย่างไรบ้าง
พิธีทางศาสนา เป็นสิ่งที่อยู่คู่กับคนไทยมาอย่างยาวนาน และถือเป็นประเพณีที่มีความสำคัญอย่างมากทั้งในแง่มุมของความเชื่อและศาสนา ซึ่งการทำพิธีทอดผ้าป่า พิธีทอดกฐิน รวมถึงพิธีกรรมอื่น ๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับความเชื่อและศาสนา ไม่ว่าจะเป็น พิธีบวงสรวงประจำปี พิธีบวงสรวงทวยเทพ หรือพิธีบวงสรวงเกี่ยวกับที่อยู่อาศัย เช่น พิธีขึ้นบ้านใหม่ หรือการเริ่มต้นกิจการ เป็นต้น
นอกจากจะเป็นพิธีทางศาสนาที่ได้บุญใหญ่และเสริมสิริมงคลแล้ว ในหลาย ๆ พิธี นับเป็นพิธีที่ทำขึ้นเพื่อความสบายใจ เป็นที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจ และเป็นการแสดงความเคารพนับถือต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ ซึ่งก็จะมีความแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล แต่ละสังคมวัฒนธรรมด้วยเช่นกัน ดังนั้น การประกอบพิธีทางศาสนา หรือพิธีกรรมต่าง ๆ จึงเป็นพิธีสำคัญที่คนไทยในหลากหลายมิติและการดำเนินชีวิต
บทสรุป
พิธีทอดผ้าป่าและพิธีทอดกฐิน ล้วนเป็นการทำบุญใหญ่เพื่อถวายผ้าไตรจีวร แต่ก็จะมีการประกอบพิธีและมีส่วนต่าง ๆ ที่แตกต่างกัน ดังนั้น หากต้องการจัดทำพิธีใดก็ตาม จะต้องศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับการประกอบพิธีนั้น ๆ อย่างละเอียดถี่ถ้วน เพื่อให้เป็นการทำบุญที่ถูกต้องตามหลักศาสนาและความเชื่อมากที่สุด เพราะการทำบุญไม่ใช่เพียงประเพณีที่สืบเนื่องต่อกันมาอย่างยาวนาน แต่ยังเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ เสริมสิริมมงคล และมีผลต่อความเชื่อทางศาสนาอีกด้วย
สำหรับใครที่ต้องการคำแนะนำในการจัดพิธีกรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะพิธีกรรมทางความเชื่อและศาสนา สามารถติดต่อได้ที่ “เมืองราชศาลพระภูมิ” นอกจากจะเป็นร้านขายศาลพระภูมิ ศาลเจ้าที่ ศาลโมเดิร์น และอุปกรณ์ในการตั้งศาลอย่างครบวงจร ยังมีพราหมณ์และทีมงานผู้เชี่ยวชาญที่จะสามารถแนะนำและดูแลเกี่ยวกับการจัดพิธีกรรมต่าง ๆ เพื่อให้ถูกต้องตามหลักความเชื่อมากที่สุด
